Η επίδραση της αερόβιας άσκησης σε ασθατικούς ασθενείς

Το άσθμα αποτελεί ένα σοβαρό παγκόσμιο πρόβλημα υγείας. Το έτος 2012 σημειώθηκαν 300 εκατομμύρια περιπτώσεις ανθρώπων παγκοσμίως με άσθμα, βάση της Αμερικανικής Πνευμονολογικής Εταιρίας. Στο σύνολο ήταν άτομα όλων των ηλικιών με πρωταγωνιστές τις νεαρές ηλικίες, όλων των φυλών με πρωταγωνιστές τους Έγχρωμους και των δύο φύλων με πρωταγωνιστές τις γυναίκες.

Άσθμα είναι μια χρόνια ασθένεια των πνευμόνων που ερεθίζει και στενεύει τις αεροφόρους οδούς. Επίσης παρατηρείται υπερέκκριση βλέννας (γλοιώδης ουσία από νερό και γλυκοπρωτεΐνες η οποία παράγεται στους βλεννογόνους αδένες και συμβάλει στην αναπνευστική, στην πεπτική και στην γεννητική λειτουργία). Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι η δύσκολη ροή του αέρα μέσα από τις οδούς αυτές.

Η εκδήλωση του άσθματος γίνεται με χρόνια φλεγμονή των αεραγωγών και οξύ βρογχόσπασμο. Τα πιο συνηθισμένα συμπτώματα είναι η δύσπνοια, το σφίξιμο στο στήθος, ο συριγμός και ο βήχας. Τα συμπτώματα αυτά μπορούν να είναι ήπιας μορφής έως πολύ έντονα. Το άσθμα δεν είναι ένα στατικό νόσημα αλλά χαρακτηρίζεται από εξάρσεις και υφέσεις και η βαρύτητά του ποικίλει τόσο στο χρόνο όσο και από ασθενή σε ασθενή.

Το άσθμα χωρίζεται σε δύο μεγάλες κατηγορίες, στο εξωγενές και ενδογενές άσθμα.

• Εξωγενές: εμφανίζεται κυρίως στην παιδική ηλικία και κύριες αιτίες εμφάνισής του είναι η σκόνη, η γύρη, το τρίχωμα της γάτας και τα οικιακά ακάρεα. Μερικές φορές μπορεί να προκληθεί από τον κρύο αέρα ή και τον καπνό του τσιγάρου. 
• Ενδογενές: είναι ακόμα άγνωστα τα αίτια τα οποία το προκαλούν. 

Να σημειωθεί, βέβαια, ότι το άσθμα μπορεί να συνδέεται με αλλεργίες, ρινικούς πολύποδες και δυσανεξία στην ασπιρίνη. Ακόμα, το άσθμα μπορεί να είναι και κληρονομικό. Επίσης μπορεί να ταξινομηθεί σύμφωνα με: 

• Το άσθμα μετά την άσκηση: κρίσεις δύσπνοιας μετά από άσκηση 
• Το επαγγελματικό άσθμα: στον επαγγελματικό χώρο όταν υπάρχει επαφή με αλλεργιογόνες προς εμάς ουσίες 
• Το νυχτερινό άσθμα: κατά τη διάρκεια της νύχτας ή τις πρώτες πρωινές ώρες

Η αντιμετώπιση της ασθένειας γίνεται με φαρμακευτική αγωγή.

• φάρμακα ταχείας δράσης που χρησιμοποιούνται για την προσωρινή ανακούφιση των συμπτωμάτων (βρογχοδιασταλτικά, κορτικοστεροειδή) 
• μακροπρόθεσμα φάρμακα που λαμβάνονται καθημερινά για τον έλεγχο της φλεγμονής των αεραγωγών σε περίπτωση επίμονου άσθματος (εισπνεόμενα κορτικοστεροειδή, αντιλευκοτριενικά, εισπνεόμενοι βήτα 2 αγωνιστές, μεθυλξανθίνες, αντι-IgE)

Ωστόσο πρόσφατες μελέτες έδειξαν ότι η αερόβια άσκηση έχει θετική επίδραση σε ασθματικούς ασθενείς.

Σε έρευνα που έγινε το 2011 από τον Mendes και συνεργάτες έδειξε ότι η αερόβια άσκηση έχει θετική επίδραση στους ασθματικούς μειώνοντας τα συμπτώματα και την επιδείνωση του. Άλλα στοιχεία του βρέθηκαν είναι ότι αυξάνει το VO_2max και τον αριθμό των ηωσινοφίλων. Επίσης σε μια έρευνα του ίδιου το 2010, βρέθηκε ότι μετά από 3 μήνες αερόβιας άσκησης βελτιώθηκε σημαντικά ο αριθμός των ημερών χωρίς συμπτώματα. Επιπλέον, βρέθηκε ότι υπάρχει γραμμική σχέση μεταξύ της βελτίωσης της αερόβιας ικανότητας και των ημερών χωρίς συμπτώματα. Έρευνα που διεξάχθηκε σε ασθματικά ποντίκια αντέστρεψε τη φλεγμονή των αεραγωγών και βελτίωσε το μηχανισμό του αναπνευστικού συστήματος έπειτα από 60’ αερόβιας προπόνησης, 5 φορές την εβδομάδα για 4 εβδομάδες (Silva et al. 2010). Ακόμα, μειώθηκε 60% η πνευμονική αντίσταση, μειώθηκε το πάχος των λείων μυών των αεραγωγών και αυξήθηκαν τα επίπεδα επινεφρίνης σε ασθματικά ποντίκια που ακολούθησαν για 4 εβδομάδες αερόβια άσκηση (Hewitt et al. 2010).

Συμπερασματικά καταλήγουμε ότι εκτός από τη χρήση φαρμακευτικής αγωγής, για την αντιμετώπιση του άσθματος συστήνεται και η αερόβια άσκηση. Επειδή η θεραπευτική αγωγή είναι διαφορετική σε κάθε περίπτωση, πρέπει πρώτα να πραγματοποιηθούν εξετάσεις ελέγχου της αναπνευστικής λειτουργίας πριν την έναρξη του προγράμματος άσκησης για να διαπιστωθεί η μορφή από την οποία πάσχει το άτομο. Τέλος επιβάλλεται η έγκριση του αρμόδιου γιατρού.

  

Βιβλιογραφία

1. Hewitt et al. «Repeated Bouts of Moderate-Intensity Aerobic Exercise Reduce Airway Reactivity in a Murine Asthma Model.» AMERICAN JOURNAL OF RESPIRATORY CELL AND MOLECULAR BIOLOGY 2010. 
2. Mendes et al. «Effect of aerobic training on airway inflammation in asthmatic patients.» Medicine & Science in Sport & Exercise 2011. 
3. —. «Effects of Aerobic Training on Psychosocial Morbidity and Symptoms in Patients With Asthma.» American College of Chest Physicians 2010. 
4. Silva et al. «Aerobic training reverses airway inflammation and remodelling in an asthma murine model.» European Respiratory Journal 2010.