Περιπτώσεις Διάρθρωσης της Μακροχρόνιας Προπονητικής Διαδικασίας στον Κλασικό Αθλητισμό Ανάλογα με την Ηλικία Έναρξής της

Στην εικόνα που ακολουθεί παρουσιάζονται τέσσερις περιπτώσεις δομής της μακροχρόνιας προπονητικής διαδικασίας με κύριο χαρακτηριστικό τη διαφορετική ηλικία έναρξης της συστηματικής προπόνησης. Οι επικαλύψεις των σταδίων φανερώνουν τη ρευστότητα που παρουσιάζουν τα μεταξύ τους όρια. Στη φάση του πρωταθλητισμού η σύνδεση των σταδίων με την ηλικία δεν είναι εύκολη, στο μέτρο που παρουσιάζονται διαφορές ως προς τη μεγιστοποίηση της απόδοσης στις διάφορες κατηγορίες αγωνισμάτων.

• Πρώτη περίπτωση: Είναι η ιδανική περίπτωση. Το εισαγωγικό στάδιο επιτελείται μέσω του μαθήματος της ΦΑ στις πρώτες τάξεις του δηματικού σχολείου και την ενασχόληση των παιδιών στον ελεύθερο χρόνο τους με αθλητικές και κινητικές δραστηριότητες. Τα τελευταία 10-15 χρόνια με τη λειτουργία των τμημάτων υποδομής στα σωματεία και την εισαγωγή του μαθήματος ΦΑ στις πρώτες τάξεις του δηματικού σχολείου, υπάρχει σαφής τάση προς αυτή την περίπτωση.Έτσι, σε σύγκριση με το παρελθόν, όλο και περισσότεροι ακολουθούν αυτό το μοντέλο.
• Δεύτερη φάση: Είναι η πιο συχνά εμφανιζόμενη σύμφωνα με τα ελληνικά δεδομένα. Οι στόχοι του εισαγωγικού σταδίου εκπληρώνονται κυρίως μέσου του μαθήματος της ΦΑ και συμπληρώνονται δυνητικά  απο την κηνιτική δραστηριότητα των παιδιών στον ελεύθερο χρόνο τους. Προσθετικά λειτουργούν τα προπονητικά ερεθίσματα στο πλαίσιο της προπόνησης κλασικού αθλητισμού στα τμήματα υποδομής των σωματείων. η σαφής τάση έναρξης της προπόνησης στις ηλικίες αυτές, που παρατηρηθηκε απο τις αρχές της δεκαετίας του 1990, υπήρξε κατά πολλούς μια απο τις βασικές αιτιες ανόδου των επιδόσεων στον ελληνικό κλασικό αθλητισμο.
• Τρίτη περίπτωση: Στη δεκαετία του 1980 ήταν η πιο συχνή εμφανιζόμενη περίπτωση. Το βασικό στάδιο εμφανίζεται συρρικνωμένο και ταυτίζεται σχεδόν με το ειδικό. Το φαινόμενο αυτό δημιουργεί αρκετά προβλήματα ως προς τη δυνατότητα μεγιστοποίησης της απόδοσης, λόγω έλλειψης των βάσεων που τίθενται στους παράγοντες της αθλητικής απόδοσης και της αναγκαστικής πρόωρης εξειδίκευσης σε ένα αγώνισμα. Στην περίπτωση αυτή προτείνεται να εξαντλείται προς την αριστερή πλευρά των ορίων η χρονική διάρκεια των επιμέρους σταδίων.
• Τέταρτη περίπτωση: Αφορά κυρίως αθλητές που εισέρχονται καθυστερημένα στην προπονητική διαδικασία του κλασικού αθλητισμού, λόγω της προηγούμενης ενασχόλησής τους με άλλο άθλημα. Και στην περίπτωση αυτή η σειρά των σταδίων παραμένει αμετάβλητη. Διαφοροποιούνται κυρίως το βασικό και το ειδικό, η χρονική διάρκεια των οποίων μειώνεται ανάλογα με την ηλικία εισόδου στον αθλητισμό και την προγενέστερη αθλητική εμπειρία, ή και ταυτίζονται, ενώ παραλείπεται το εισαγωγικό. Επίσης, η χρονική διάρκεια των επιμέρους σταδίων αξαντλέιται προς την αριστερή πλευρά των ορίων. Η καθυστερημένη έναρξη της προπονητικής διαδικασίας ήταν το χαρακτηριστικό γνώρισμα των Ελλήνων αθλητών στίβου μέχρι τις αρχές της 10ετίας του 1980 και ήταν πιθανόν η βασική αιτία του χαμηλού αγωνιστικού επιπέδου του αλληνικού κλασικού αθλητισμού την εποχή εκείνη.

Βιβλιογραφία

1. Κέλλης Σ., Κοντονάσιος Γ., Μάνου Β., Πυλιανίδης Θ., Σαρασλανίδης Π., Σούλας Δ. Κλασικός Αθλητισμός στην εκπαίδευση & τον αθλητισμό. Θεσσαλονίκη: Σάλτο, 2009.